پیش از طبقه بندی به انواع ترمیم می پردازیم

 به طور کلی ما 3 نوع ترمیم زخم داریم که به شرح زیر می باشد:

1. ترمیم اولیه (Primary Intention or Primary Healing)

2. ترمیم ثانویه (Secondary intention or Secondary Healing)

3. بسته شدن تاخیری (Tertiary Intention or Delayed Closure)

1) ترمیم اولیه

–ترمیم زخم بدون دخالت و ایجاد بافت گرانوله

–معمولا زخم‏ های سطحی که فقط اپیدرم آسیب دیده است و فقدان بافتی وجود ندارد مانند سوختگی درجه 1 یا زخم ‏هایی که لبه ‏های آنها کاملا نزدیک هم قرار می‏گیرند مانند زخم‏ های جراحی

–ترمیم: معمولا بین 4 تا 14 روز و اسکار بسیار کم

• شرایط لازم

–گذشت حداکثر12-8 ساعت از ایجاد زخم

–تمیز بودن زخم

–زنده بودن لبه‌های زخم

–کنار هم قرار گرفتن کامل لبه‏ های زخم

2) ترمیم ثانویه

–ترمیم به واسطه بافت گرانوله

–برای ترمیم زخم هایی که درجاتی از فقدان بافتی دارند و لبه های زخم به راحتی کنار هم قرار نمی‏ گیرند مانند زخم‏ های فشاری، سوختگی‏ ها، زخم ‏های جراحی باز گذاشته شده

–روند کند

–تولید اسکار بیشتر

3) ترمیم تاخیری

–زخم در ابتدا باز گذاشته مي‌شود و مدتی بعد به وسیله سوچور، چسب و … بسته مي‌شود

–اسکار بیشتر نسبت به ترمیم اولیه و کمتر نسبت به ترمیم ثانویه

طبقه بندی زخم ها

روش ‏های طبقه بندی زخم ‏ها

• طول مدت زمان؛ سن زخم
• عمق آناتومیکی
• ظاهر بستر زخم
• اتیولوژی

• طبقه بندی بر اساس سن زخم

1) زخم های حاد: 

زخمی که به تازگی ایجاد شده و ترمیم آن براساس روند طبیعی به پیش می‏ رود، مانند: 

–زخم‌های جراحی شامل محل های دهنده پیوند

–زخم در اثر تروما: سوختگی، بریدگی و پاره ‏شدگی ‏ها

استفاده از پانسمان آلژی پد رواهیل

2) زخم های مزمن

زخم‌هایی که درمان آن ها در جایی از روند طبیعی درمان خصوصا فاز التهابی یا پرولیفراتیو به دنبال برخی بیماری‌ها یا موقعیت‌های زمینه ای متوقف شده، مانند:

–زخم‌های وریدی پا

–زخم‌ های فشاری

–زخم‌های پای دیابتی

استفاده از پانسمان آلژی پد رواهیل

• طبقه بندی بر اساس عمق آناتومیکی

1) زخم با ضخامت نسبی:

درگیری اپیدرم و گاهی بخشی از درم

انواع زخم با ضخامت نسبی:

–ضخامت نسبی سطحی (Superficial partial-thickness)

–ضخامت نسبی عمقی (Deep partial-thickness)

_ زخم با ضخامت نسبی سطحی

درگیری درم سطحی و تنها بخشی از لایه بازال، مانند:

–سوختگی درجه دو سطحی

کرم ترمیم زخم سوختگی کاموبرن دکتر کامکار

_ زخم‌ با ضخامت نسبی عمقی

آسیب به اپیدرم و عمق درم، مانند:

–سوختگی درجه دو عمقی

2) زخم‌ تمام ضخامت

درگیری اپیدرم و تمامی درم و وسعت جراحت به سابکوتیس یا حتی عضله، تاندون و استخوان، مانند:

_سوختگی درجه سه

• طبقه بندی بر اساس ظاهر بستر زخم

کرم ترمیم زخم بستر کامودرم دکتر کامکار

1) زخم‌های سیاه 

زخم‌هایی شامل بافت نکروز خشک به رنگ سیاه، خاکستری یا قهوه ‏ای، مانند:

–پای مبتلا به گانگرن

–سوختگیهای درجه سه

–زخم‌ های فشاری عمیق دارای بافت مرده

2) زخم‌های زرد

زخم در مرحله دوم فاز درمانی و شامل اسلاف فیبرینوزی، به رنگ‏های زرد، کرم یا سفید.

3) زخم‌های قرمز

زخم‏ هایی در فاز تکثیر (proliferation) و حاوی بافت گرانوله

4) زخم‌های Multicolor

قسمت‏ های مختلف زخم در فازهای مختلف ترمیم قرار دارند و زخم شامل بافت‌هایی با رنگ سیاه، زرد و قرمز به طور همزمان است.

• طبقه بندی بر اساس علت شناسی

طبقه بندی بر اساس بیماری زمینه ای که باعث ایجاد زخم شده، مانند:

–زخم‌های وریدی پا (نارسایی وریدی)

–زخم‌ های نوروپاتی پا (اختلال عصبی در مبتلایان به دیابت)

–زخم‌های فشاری (فشار موضعی)

عوامل موثر در ترمیم زخم:

عوامل سیستمیک و موضعی

• عوامل سیستمیک: عوامل مرتبط با وضعیت عمومی بیمار

–گردش خون: خون رسانی ناکافی

1. انتقال ناکافی گلبولهای سفید (لکوسیت ها و ماکروفاژها)
2. انتقال ناکافی اکسیژن (افت فشار اکسیژن)
3. انتقال ناکافی مواد غذایی

–تغذیه: تغذیه مناسب مهمترین عامل موثر در ترمیم زخم

–بیماری‏ ها:

1. اختلال گردش خون
2. دیابت
3. بدخیمی ‏ها

–داروها:

1. کورتیکوستروئیدها
2. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
3. درمان ایمنوساپرسیو
4. ضد انعقادها

• عوامل موضعی

_پرفیوژن بافتی

_میزان باکتری موضعی

_اگزودا

•  اثر دوگانه اگزودا در زخم

–ایجاد رطوبت لازم برای تسهیل ترمیم زخم.

–اگزودای بیش از حد بعنوان عاملی برای تاخیر در ترمیم زخم.

_دما

• عملکرد طبیعی بدن به دمای تقریبا ثابت وابسته است
• دمای پایین زخم

–انقباض عروقی

• کاهش تعداد گلبولهای سفید در زخم
• اختلال در حمل اکسیژن و مواد غذایی.

–اختلال در تقسیم سلولی

• گرانولاسیون
• اپیتلیالیزاسیون