زخم بستر و راه های پیشگیری از آن

زخم بستر چیست؟

زخم بستر و راه های پیشگیری از آن: بد سور یا زخم فشاری ضایعه­ای است که در پوست و بافت­های زیر پوستی و بر اثر فشار ممتد و طولانی مدت بر پوست ایجاد می­ شود. و اغلب در نقاطی از بدن به وجود می آید. که پوست روی یک برجستگی استخوانی قرار گرفته و در بین آنها عضله ای وجود ندارد. مانند پاشنه و بین باسن ها.

زخم بستر می تواند در افرادی ایجاد شود که مدت زمان طولانی را در یک موقعیت می گذرانند و توانایی تغییر وضعیت خود را ندارند به عنوان مثال کسانی که به دلیل فلج شدن، بیماری، سالخوردگی یا ضعف، توانایی جابجا شدن ندارند.

زخم بستر و راه های پیشگیری از آن

علت ایجاد زخم فشاری چیست؟

علت زخم بستر به دلیل فشرده شدن مکرر پوست بین برجستگی استخوانی زیرین. از یک طرف و سطح بستر از طرف دیگر، مویرگ­های نغذیه کننده پوست مسدود میشوند. تا وقتی فشار از آن ناحیه برطرف نشده، این مویرگ­ها بسته می­مانند. یک انسان سالم در طول خواب به طور غیر ارادی جابجا می شود و باعث می­شود محل­هایی از پوست که تحت فشار قرار می­گیرند به طور مرتب تغییر کنند و به این ترتیب به همه قسمت­های زیر پوست بدن خون بی­رسد. اما در یک فرد بیمار این فرایند شکل نمی­گیرد. مکانیسم دیگر این است که در حین مراقبت از یک بیمار در بسیاری اوقات پرستار بیمار، بیمار را به روی بستر یا ملحفه میکشد. این کشیده شدن پوست بخصوص اگر کمی هم مرطوب باشد. موجب اصطکاک زیاد بین پوست و سطح زیرین میشود و به پوست آسیب میزند. گاهی هم بر اثر نیروهایی که در دو جهت مختلف به پوست و استخوان وارد می­شوند آسیب ایجاد می­شود. بطور مثال بیماری که در روی تخت خوابیده اگر پشت تخت در زیر سر بیمار بالاتر باشد بیمار به سمت پایین تخت سر می­خورد. در این حال پوست زیر باسن به علت اصطکاک با ملحفه ثابت مانده ولی استخوان خاجی و دنبالچه به علت وزن بیمار به سمت پایین تخت حرکت میکنند. این مکانیسم موجب کشیده شدن عروق زیر پوستی و اسیب به خونرسانی پوست می­شود.

زخم بستر 4 مرحله دارد:

1: پوست قرمز به نظر می رسد، ممکن است گرم تر از حالت معمول حس شود و همچنین ممکن است خارش داشته باشد.

زخم بستر در مرحله اول

• یک زخم فرورفته به رنگ قرمز تشکیل می­شود و همچنین ممکن است در پوست تاول به وجود بیاید.

• ظاهری شبیه دهانه ، به دلیل آسیب بافت زیر سطح پوست ایجاد می شود، زخم گود می­شود و چربی زیر پوست نمایان می­شود.

• آسیب شدید به پوست و بافت که احتمالاً با عفونت همراه است وارد می­شود. ماهیچه ها ، استخوان ها و تاندون ها ممکن است قابل مشاهده باشد.

زخم بستر و راه های پیشگیری از آن

درمان زخم بستر

زخم های بستر در صورتی که زود تشخیص داده شوند. و در مراحل یک یا دو باشند.با درمان مناسب می­توانند در عرض چند هفته بهبود یابند ولی درمان مراحل سوم و چهارم مشکل تر است.

با توجه به وسعت و درجه زخمی که ایجاد شده است. درمان به کار گرفته متفاوت میباشد.

در مراحل اولیه هدف برداشتن فشار و تغییر پوزیشن است؛ در این مرحله تشک های مواج (سلولی و تخم مرغی) بسیار کمک کننده خواهند بود.

در مراحل بعدی با توجه به زخم، درمان های تخصصی، دبریدمان، وکیوم تراپی و پانسمان های نوین جهت احیا و بازسازی بافت تخریب شده استفاده میشود.

زخم بستر و راه های پیشگیری از آن

مراحل درمان زخم بستر

1:کم کردن فشار

اولین قدم در درمان زخم بستر حذف فشار ممتدی است. که باعث ایجاد تشکیل زخم شده است. برای این منظور این اقدامات زیر را انجام می­شود:

2: جابجایی مکرر بیمار

بیمار باید به کمک پرستار یا سایر بستگان مرتبا در حال تغییر وضعیت باشد. و همچنین در وضعیت مناسب قرار گیرد. کسی که دراز کشیده است. باید هر یک ساعت یک بار و کسی که در روی صندلی چرخدار می­نشیند باید هر ۱۵ دقیقه وضعیت خود را تغییر دهد. همچنین می توان از تجهیزات کمک حرکتی برای جابه جا کردن بیمار بدون فشار زیاد استفاده کرد.

3: سطوح حمایت کننده

استفاده از بالشت یا بالشتک­های حاوی آب یا هوا می­تواند به بیمار کمک کند تا فشار زیادی به محل زخم وارد نشود و همچنین در وضعیت مناسب قرار بگیرد.

4: خارج کردن بافت.آسیب.و مرده زخم بستر

برای اینکه بافت­ها بهبود یابند ابتدا باید بافت های مرده از بدن خارج شوند. برای این منظور از روش های متفاوتی استفاده میشود که عبارتند از:

• عمل جراحی و خارج کردن. بافت آسیب از بدن
• وسایل شستشو تحت فشار یا استفاده از پانسمان­های خاص که موجب کنده شدن بافت­های مرده از زخم می­شوند.
• استفاده از مواد شیمایی مخصوص که مانند آنزیم عمل کرده و بافت مرده را در خود حل می­کنند.

5: تمیز کردن و پانسمان مرتب زخم بستر

برای جلوگیری از عفونت باید زخم را مرتبا تمیز نگه داشت.

زخم مرحله یک را میتوان با آب تمیز و صابون ملایم به طور مرتب شستشو داد. ولی وقتی زخم ایجاد میشود. شستشو باید با محلول سالین یا نمکی انجام شود. پانسمان موجب خشک نگه داشتن زخم و جلوگیری از ورود میکروب به آن می­شود. انواع مختلف پانسمان بصورت گاز، ژل و فوم وجود دارند.

همچنین برای کاهش درد به بیمار داروهایی میدهند. و در صورت عفونی بودن به بیمار آنتی بیوتیک میدهند.

6: درمان جراحی زخم بستر

گاهی اوقات زخم بستر به حدی شدید است.و وسیع میشود. که منطقه وسیعی از. پوست از بین میرود. و بافت های زیرین آن مانند استخوان و تاندون­ها بدون حفاظ می­مانند. در این موارد ممکن است بدن نتواند بافت جدیدی را بر روی استخوان یا تاندون و بصورت جایگزین پوست بسازد. این بیماران معمولا نیاز به عمل جراحی دارند. در این اعمال جراحی بافت های مرده و عفونی کاملا خارج میشود. سپس با استفاده از روش­های جراحی ترمیمی از پوست قسمتهای دیگر بیمار استفاده میشود. و روی استخوان یا تاندون ها پوشانده میشود.

زخم بستر و راه های پیشگیری از آن

 چگونه از ایجاد زخم بستر با زخم فشاری پیشگیری کنیم

زخم بستر و راه های پیشگیری از آن

• پیشگیری از ایجاد زخم فشاری آسانتر و موثرتر از درمان آن است. موثرترین روش در پیشگیری از ایجاد زخم بستر.چنج پوزیشن بیمار میباشد. چنج پوزیشن باید بصورت مکرر و مرتب باشد.
• در حین تغییر وضعیت باید سعی کرد به پوست کشش و آسیبی وارد نشود و باید بدن را در وضعیت هایی قرار داد تا قسمت هایی که بیشتر در معرض زخم هستند تحت فشار کمتری قرار گیرند.
• پوست بیمار باید مرتبا با آب گرم و صابون ملایمی بشوییم و سپس خشک کنیم.
• هر روز بطور مرتب باید پوست نقاطی را که بیشتر احتمال زخم دارند را به دقت بررسی کنیم.
• اگر بیمار کنترل ادار و مدفوع ندارد. باید مانع از ریختن ادرار و مدفوع بر روی پوست بشویم. و پوست را خشک و تمیز نگه داریم.
• با تغذیه مناسب باید به اندازه کافی کالری، پروتئین، ویتامین، مواد معدنی و آب به بدن برسد.